Rwa kulszowa- przyczyny, objawy, leczenie

Rwa kulszowa. Ostry ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do pośladka przez tył uda do łydki, a czasem nawet stopy, to niewątpliwy znak, że mamy do czynienia z atakiem rwy kulszowej. Czasem wystarczy tylko jeden gwałtowny ruch, by poczuć dotkliwy ból.

Osoby, które dotknęła rwa kulszowa, mówią o tym „najgorszy ból w życiu”, „uczucie porażenia piorunem” lub „nóż wbity w kręgosłup”. Rwa kulszowa, często nazywana atakiem korzonków nerwowych, może zatruć życie każdemu z nas. 

Gdy zadomowi się na dobre, trudno z nią wygrać, dlatego najlepiej nie dopuścić do początków choroby. Skąd właściwie się bierze i co zrobić, by skutecznie uchronić przed nim kręgosłup? Podpowiadamy.

 

Czas czytania: ok 12 min. 

Zobacz artykuł w formie wideo na YouTube: 

 

Co to jest rwa kulszowa?

Rwa kulszowa to zespół objawów pochodzących z podrażnienia lub uszkodzenia nerwu kulszowego lub jego korzeni. Najczęściej jest to drętwienie, mrowienie i silny rwący ból w pośladku promieniujący na nogę. Czasem dołączają się objawy neurologiczne, takie jak na przykład opadanie stopy lub zaburzenia czucia, czyli drętwa noga.

 

Objawy rwy kulszowej

Najbardziej charakterystycznym objawem rwy kulszowej jest ból, który promieniuje od kręgosłupa lędźwiowego przez pośladek,  na tył uda i łydki, a niekiedy aż do stopy. Ból jest określany przez pacjentów często jako rozdzierający, ciągnący lub kłujący. Ponadto mogą mu towarzyszyć objawy neurologiczne, spowodowane uciskiem nerwów, np. zaburzenia czucia na skórze kończyny, mrowienie, drętwienie, niedowład stopy, osłabienie odruchów (np. skokowego).

Rwa kulszowa zwykle atakuje tylko jedną stronę ciała.

Typowe objawy obejmują:

• ból dolnej części pleców,
• ból z tyłu uda i łydki, nasilający się podczas obciążania kręgosłupa lub przyjęcia pozycji powodującej większe podrażnienie korzeni,
• drętwienie lub mrowienie części nogi,
• trudności w poruszaniu nogą lub stopą,
• „strzelający” ból, który utrudnia wstawanie

Rwa kulszowa – przyczyny

Przyczyny pojawienia się rwy kulszowej związane są z nadmiernym bądź niewłaściwym obciążeniem kręgosłupa oraz długoterminowymi konsekwencjami takiej sytuacji. Rwa kulszowa najczęściej dotyka osoby między 30 a 50 rokiem życia, przy czym bardziej narażeni są mężczyźni. Czynniki ryzyka wystąpienia rwy to:

• praca fizyczna wymagająca noszenia ciężkich przedmiotów
• siedzący tryb życia
• nadwaga
• długotrwały stres
• ciąża

Bezpośrednie przyczyny ataku rwy kulszowej to:

• przepuklina krążków międzykręgowych (dyskopatia)
• skurcz mięśni powstały na skutek urazu
• infekcje
• urazy
• zapalenia stawów
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
• zwężenie kanału kręgowego
• kręgozmyk, czyli przemieszczenie kręgów

Zapalenia stawów mogą być związane są ze zmianami zwyrodnieniowymi lub mieć podłoże reumatyczne.

Rwa kulszowa diagnoza

By zdiagnozować rwę kulszową należy wybrać się do ortopedy bądź neurologa, który na podstawie badania lekarskiego i wywiadu z pacjentem oraz wyników badania obrazowego określi, czy pacjent choruje na rwę kulszową. Badanie lekarskie zawiera w sobie kilka kluczowych testów, m.in. test Lasègue’a, który polega na unoszeniu wyprostowanej w kolanie nogi w pozycji leżącej na plecach. Jeżeli w trakcie tego ruchu pojawi się ból w pośladku, z tyłu uda lub łydce wówczas wynik test jest dodatni co może świadczyć o rwie kulszowej.

Oczywiście niezwykle ważne są też badania obrazowe przy postawieniu diagnozy. Najlepszym i najdokładniejszym z nich jest rezonans magnetyczny, dlatego jeżeli istnieje tylko taka możliwość to powinno się go wykonać, nawet prywatnie jeżeli czas oczekiwania w kolejce na badanie z NFZ jest zbyt długi lub gdy w funduszu brakuje już na nie środków.

 

Jak leczyć rwę kulszową i jej ostre stany?

Każdy, kogo choć raz dotknął atak korzonków, wie, jak bolesna jest rwa kulszowa. Leki przepisuje zawsze lekarz, a są to przede wszystkim środki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozkurczowe, a ponadto masaże oraz ćwiczenia na wyciągu. Niestety, czasem rwa kulszowa jest tak zaawansowana, że konieczne jest podawanie zastrzyków domięśniowych i noszenie usztywnionego gorsetu. Jeżeli żadne z tych metod nie zdają egzaminu, lekarz kieruje do neurochirurga, który operacyjnie usuwa przyczynę ucisku na korzeń nerwowy.

Jeżeli dopadła nas rwa kulszowa, leczenie domowymi sposobami bywa pomocne. Podczas ostrego stanu zaleca się leżeć 1-3 dni na boku, w pozycji embrionalnej lub krzesełkowej z poduszką między kolanami. Świetnym rozwiązaniem jest zakup takiej poduszki i posiadanie jej w domu. Więcej informacji, gdzie i jaką poduszkę między nogi możesz kupić dowiesz się klikając tutaj!

Inną metodą jest spoczywanie w pozycji krzesełkowej, czyli na plecach, ze zgiętymi nogami w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym, gdzie dodatkowo kolana powinny być podparte poduszkami. Koniecznie po tym trzeba wstać i ruszać się, ponieważ długie leżenie nie pomaga w samoleczeniu. Istotne jest też utrzymywanie odpowiedniej diety bogatej w wapń, sole mineralne oraz witaminy.

 

Jak spać przy rwie kulszowej?

Jednym ze sposobów radzenia sobie z atakiem rwy kulszowej jest przybranie właściwej pozycji podczas snu. Zmniejszone odczuwanie bólu pojawia się podczas spania na boku, w ułożeniu embrionalnym z kończynami przykurczonymi na kształt krzesełka. Odpoczynek dzienny powinien odbywać się w pozycji leżącej na brzuchu, a przy konieczności pracy w pozycji siedzącej – wskazane jest częste zmienianie pozycji i unikanie zaokrąglania pleców. 

Pozycję należy dopasować indywidualnie do odczuwanych dolegliwości i wybrać taką, przy której odczuwany ból jest najmniejszy. Jeśli z powodu bólu nie można zgiąć prawej nogi, to lepiej jest leżeć na lewym boku. Pomiędzy nogi dobrze jest włożyć niewielką poduszkę. Świetnym rozwiązaniem jest zakup takiej poduszki między nogi.  Czasem pomaga nieznaczne uniesienie nóg i ułożenie ich na poduszce. 

Dodatkowo, warto pamiętać o doborze poduszki, której właściwości poprawiają regenerację odcinka szyjnego kręgosłupa. Marka Medi Sleep oferuje modele, które dzięki wyprofilowanej konstrukcji znacznie poprawiają jakość i efektywność snu. Więcej o poduszkach ortopedycznych Medi Sleep dowiedz się klikając tutaj!

 

Co robić, aby nie dopuścić do nawrotu rwy kulszowej?

• Unikaj gwałtownych ruchów, nagłych skłonów, obrotów, biegania.
• Podnosząc cokolwiek z podłogi, kucnij, zamiast się pochylać z wyprostowanymi nogami. Przenoszony przedmiot trzymaj blisko siebie w obu rękach. Myjąc wannę lub odkurzając pod meblami, przyklęknij na jedno kolano.
• Torbę na jedno ramię zastąp plecakiem, zakupy rozkładaj do dwóch siatek, by równo obciążyć obie strony ciała.
• Podczas długiego stania przenoś ciężar ciała z nogi na nogę.
• Systematycznie wykonuj zalecone przez rehabilitanta ćwiczenia wzmacniające mięśnie kręgosłupa i brzucha.
• Pływaj, zwłaszcza stylem grzbietowym, który wzmacnia mięśnie kręgosłupa, rąk i nóg.

 

Rwa kulszowa – profilaktyka

Leczenie domowe rwy kulszowej pozwoli nie tylko zmniejszyć ryzyko powikłań (zaburzenia czucia, drętwienie, osłabienie siły mięśniowej), ale także zapobiegnie nawrotom epizodów bólowych. Bardzo ważne jest, aby dbać o właściwą masę ciała, zredukować wagę w przypadku otyłości. Należy wyeliminować wstrząsy, obciążenia kręgosłupa oraz przeanalizować wykonywane aktywności, gdyż nieświadomie mogą przyczyniać się do powstawania patologii (np. bieganie po twardym podłożu). 

Istotna jest ergonomia stanowiska pracy, mówiąca o konieczności zastosowania wałków pod odcinek lędźwiowy lub krzeseł biurowych i foteli samochodowych z odpowiednim wyprofilowaniem w tych miejscach. Doskonała może okazać się poduszka ortopedyczna turystyczna. Zaprojektowana tak, aby dopasować się do kształtów głowy i szyi. A co za tym idzie sprawia, że nasz kręgosłup na całym odcinku zachowuje prosta, prawidłowa postawę. Więcej o poduszce ortopedycznej- turystycznej tutaj.  

Dźwiganie ciężkich przedmiotów oraz pochylanie musi być wykonywane na ugiętych stawach biodrowych i kolanowych, a nie tylko przy usztywnionych, zgiętych plecach. Leczenie domowymi sposobami rwy kulszowej to stosowanie zimnych kompresów w fazie ostrej, co pozwala na złagodzenie bólu i stanu zapalnego. Mogą to być np. woreczki z lodem zawinięte w ściereczkę lub ręcznik. Po ustąpieniu stanu ostrego można daną okolicę rozgrzewać za pomocą termoforu lub poduszki elektrycznej. Powoduje to rozluźnienie mięśni i przyspiesza gojenie. 

Zapobieganie rwie kulszowej to także rolowanie z użyciem wałka, ćwiczenia rozciągające oraz wzmacniające mięśnie głębokie. Bardzo ważna jest współpraca z terapeutą i realizowanie wszystkich zaleceń. Warto przestrzegać także zasad zdrowego żywienia. Jak jeszcze leczyć rwę kulszową? Bardzo dobrze jest uwzględnić napary i herbatki z kurkumą oraz jeżówką. Włączenie do spożycia nie łuskanych nasion konopi pomoże uzupełnić niedobory składników mineralnych i substancji odżywczych.

 

Podsumowanie…

Większość przypadków rwy kulszowej nie wymaga operacji. Czas i autoterapia to zazwyczaj wszystko, co jest potrzebne.

Jeśli jednak proste zabiegi nie łagodzą bólu, warto skontaktować  się z fizjoterapeutą. Może on zdiagnozować przyczynę Twojego bólu, zasugerować inne opcje leczenia i/lub w razie potrzeby skierować Cię do innych specjalistów zajmujących się zdrowiem kręgosłupa.

 

 

Autor: Agnieszka Widełka 

Uwaga! Artykuł przygotowany na podstawie wiedzy ogólnodostępnej. Proszę nie traktować tych informacji jako porada medyczna. Informacje powyżej mają jedynie charakter informacyjny.

 

Źródła:

https://www.dbamokregoslup.pl/blog/rwa-kulszowa/rwa-kulszowa-domowe-sposoby-leczenia

https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150605,rwa-kulszowa

https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-ruchu,rwa-kulszowa—przyczyny–objawy–leczenie,artykul,1686602.html

https://www.swiat-zdrowia.pl/artykuly/domowe-sposoby-na-rwe-kulszowa