Lunatykowanie- czym tak naprawdę jest somnambulizm

Lunatykowanie. Kładąc się do łóżka, zapewne każdy z nas jest pewny, że wypocznie, otworzy rano oczy i wstanie, witając nowy dzień. Sen to czas na regenerację, jednak nie każdy może cieszyć się spokojnym odpoczynkiem. Zdarzają się osoby, które lunatykują, czyli nieświadomie podejmują we śnie pewne czynności.

Lunatykowanie, czyli somnambulizm, to zaburzenie snu objawiające się wykonywaniem czynności ruchowych, takich jak chodzenie czy jedzenie, w czasie snu. Rano somnambulik tego nie pamięta. Czym jest lunatykowanie, inaczej somnambulizm jak się je diagnozuje i czy można je leczyć? Wszystko zostało opisane  poniżej. Zapraszamy do lektury.🔽🔽

Czas czytania:ok.5 min.

Zobacz ten materiał na YouTube:

Czym jest lunatykowanie?

Objawy lunatykowania kojarzone są na wiele sposobów, głównie z chodzeniem we śnie. Niekoniecznie jednak zawsze do tego dochodzi. Fakty o lunatykowaniu potwierdzają, że lunatyk może również siadać na łóżku, mówić, chodzić po pokoju, a nawet po całym domu i podejmować przeróżne aktywności, łącznie z czynnościami higienicznymi czy przygotowywaniem posiłku. Osoba taka podczas sennowłóctwa nie posiada świadomości funkcjonowanie swojego organizmu. Słysząc o tego typu zaburzeniu często na usta ciśnie nam się pytanie – czy lunatyk ma otwarte oczy? Odpowiedź brzmi: tak. Najczęściej osoba dotknięta somnambulizmem wygląda tak, jakby świadomie podejmowała czynności, dlatego też z perspektywy osób postronnych wcale nie wygląda na kogoś, kto śpi. Po przebudzeniu lunatyk często nie pamięta, co robił podczas snu, a jeśli nie jest zdany na relację innych, może przez długi czas nie zdawać sobie sprawy, że jest dotknięta tym zaburzeniem.

Lunatykowanie – przyczyny

Przyczyny lunatykowania mogą być różne. Lunatykowanie u dorosłych może wiązać się z zażywaniem substancji psychoaktywnych, w tym niektórych leków. Najczęstsze przyczyny somnambulizmu:

• Genetyczne uwarunkowania – jeśli somnambulizm występował w rodzinie, istnieje znacznie większe prawdopodobieństwo, że pojawi się w kolejnych pokoleniach.

• Zażywanie substancji psychoaktywnych – alkohol (lunatykowanie po alkoholu), duża ilość kofeiny i używki, które działają pobudzająco mogą wywoływać pojedyncze epizody lunatykowania lub wydłużać je u somnambulików.
• Zbyt mała ilość snu poprzednich nocy.
• Problemy z oddychaniem np. w wyniku skrzywienia przegrody nosowej lub zapalenia górnych dróg oddechowych. Somnambulizm występuje też u osób, które cierpią na obturacyjny bezdech senny.
• Czynniki zaburzające prawidłowy sen – ostre światło, hałas.
• Złe samopoczucie wynikające z sytuacji stresogennych lub osłabienia organizmu – gorączka, uczucie zmęczenia, stres emocjonalny.
• Zaburzenia hormonalne np. związane z napięciem przedmiesiączkowym lub chorobami tarczycy.
• Urazy głowy.
• Udar mózgu.
• Zapalenie mózgu.

Lunatykowanie u dzieci

Szacuje się, że około 15% dzieci w okresie dojrzewania miewa epizody somnambuliczne. Część specjalistów wiąże to z niedojrzałością układu nerwowego oraz zmianami, jakie zachodzą w młodym organizmie nie tylko na tle fizycznym, ale także psychicznym. Wraz z wiekiem, liczba somnambulików znacząco maleje. Okazuje się więc, że lunatykowanie to przypadłość, z której się wyrasta. Jeśli jednak epizody somnambuliczne występują często i powodują u młodej osoby silny stres, warto udać się do specjalisty. Psychiatra prawdopodobnie zleci badanie EEG w celu wykluczenia padaczki i zaproponuje leczenie farmakologiczne.

Czy budzić lunatyka?

Powody lunatykowania są różne. Lunatykowanie u dorosłych może różnić się od sennowłóctwa dzieci, jednak fakty o lunatykowaniu są jednakowe, bez względu na wiek. Wiele osób twierdzi, że obudzenie osoby, która lunatykuje, jest bardzo niebezpiecznie, że może spowodować coś w rodzaju szoku. Skrajne twierdzenia, jakie można napotkać, głoszą nawet, że konsekwencją takiego wybudzenia może być choroba psychiczna. Otóż.. osobę podejmującą nieświadomie czynności podczas snu można obudzić, a nawet trzeba – zwłaszcza, jeśli jej zachowanie może stwarzać dla niej zagrożenie. Z pewnością nie należy jej szarpać, bo reakcja może być gwałtowna, jak zresztą u każdej osoby, która śpi. Budzenie somnambulika z pewnością nie spowoduje u niego żadnych trwałych zmian w mózgu. Nie mniej jednak osobę chodzącą we śnie najlepiej odprowadzić bezpiecznie do łóżka i w razie możliwości, przez pewien czas przy niej pobyć, aby zapobiec podjęciu kolejnej próby opuszczenia sypialni. 

Lunatykowanie – leczenie

Biorcą pod uwagę, że lunatyk nie jest świadomy tego, co robi, może spowodować sytuację niebezpieczną nie tylko dla siebie, ale i innych, dlatego przy rozpoznaniu choroby powinni uczestniczyć jego bliscy. Warto również potwierdzić nocne wędrówki nagraniami. W rozpoznaniu przydatne jest także badanie polisomnograficzne wykrywające nieprawidłowości w przebiegu snu.

Biorąc pod uwagę, że przyczyny tego zjawiska nie są do końca poznane, ciężko o sprawdzone metody leczenia. W przypadku lunatyków lekarze proponują zadbanie o właściwą higienę snu, ograniczenie aktywiści wieczornych i kontaktu ze źródłami niebieskiego światła. Pomocne jest także stosowanie technik relaksacyjnych. Dobrym rozwiązaniem jest lektura e-booka  na dwie -trzy godziny  przed snem, na ten właśnie temat- Dlaczego sen jest dla nas tak ważny?. Oczekiwane efekty przynoszą także psychoterapia i hipnoza. Możliwe jest też stosowanie farmakoterapii.

W dwóch słowach..

Lunatykowanie jest zaburzeniem snu, które może mieć różne podłoże. Jeśli sennowłóctwo występuje regularnie, warto skonsultować się z lekarzem. Jak pisaliśmy powyżej, aby dodatkowo sobie pomóc, warto zadbać o odpowiednią oprawę snu – pamiętaj o wieczornym wyciszaniu się, rezygnacji z korzystania z elektroniki bezpośrednio przed położeniem się do łóżka oraz zaopatrzeniu w odpowiedni rodzaj pościeli, który zapewnia przytulność i zdrowy odpoczynek. Nie bez znaczenia ma również to na jakiej poduszce śpimy. Warto przemyśleć zakup poduszki ortopedycznej, profilowanej, która prawidłowo utrzymuje całe nasze ciało podczas snu w anatomicznej pozycji. Taka poduszkę możesz zakupić tutaj! To wszystko sprawi, że Twoje nerwy zostają ukojone, których nieprawidłowa praca może wywoływać objawy lunatykowania. 

Autor: Agnieszka Widełka

Uwaga! Artykuł przygotowany na podstawie wiedzy ogólnodostępnej. Proszę nie traktować tych informacji jako porada medyczna. Informacje powyżej mają jedynie charakter informacyjny.

Źródła:

https://www.doz.pl/czytelnia/a2776-Wielbiciele_ksiezyca_czyli_rzecz_o_lunatykach…

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/99593,somnambulizm-sennowloctwo1