„Kiedy pamięć zawodzi.

Demencja u młodych osób- czy to możliwe?”

 

Demencja to temat, który zazwyczaj kojarzy się z osobami starszymi. Większość z nas myśli o niej jako o problemie, który dotyka naszych dziadków lub rodziców w podeszłym wieku. W rzeczywistości, demencja to zbiorcze określenie różnych schorzeń mózgu, które prowadzą do pogorszenia pamięci, myślenia i zdolności do codziennego funkcjonowania.

Jednak ostatnio zauważono dość  zaskakujący i niepokojący trend – coraz więcej przypadków demencji diagnozuje się wśród młodszych osób. Młodzi ludzie w wieku 30, 40, a nawet 20 lat zaczynają doświadczać objawów tej choroby, co stawia przed nami nowe wyzwania i pytania. Jakie są przyczyny tego wzrostu? Czy styl życia i czynniki środowiskowe odgrywają tu kluczową rolę? W jaki sposób możemy zapobiegać demencji w młodym wieku?

W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, aby lepiej zrozumieć, dlaczego demencja staje się problemem również dla młodszych pokoleń i jak możemy przeciwdziałać tej niepokojącej tendencji.

 

Zobacz materiał również na YouTube:

 

 

Co to jest demencja?

Demencja to ogólny termin używany do opisania zbioru objawów, które wynikają z uszkodzenia mózgu. Objawy te mogą obejmować problemy z pamięcią, myśleniem, orientacją, rozumieniem, obliczeniami, zdolnością do nauki, językiem i oceną. Demencja jest najczęściej postępującą chorobą, co oznacza, że objawy pogarszają się z czasem.

 

Rodzaje demencji

Istnieje wiele rodzajów demencji, z których każdy ma swoje specyficzne przyczyny i objawy. Do najczęstszych należą:

• Choroba Alzheimera: Najbardziej powszechna forma demencji, stanowiąca około 60-80% przypadków. Charakteryzuje się postępującą utratą pamięci i funkcji poznawczych, spowodowaną odkładaniem się białek beta-amyloidowych i tau w mózgu.
• Demencja naczyniowa: Druga co do częstości występowania, związana z uszkodzeniem naczyń krwionośnych w mózgu, co prowadzi do niedotlenienia i uszkodzenia tkanki mózgowej. Często wynika z udarów lub przewlekłych chorób układu krążenia.
• Demencja czołowo-skroniowa: Powoduje zmiany w osobowości, zachowaniu i języku, wynikające z degeneracji przednich części mózgu. Jest bardziej typowa dla młodszych pacjentów, często diagnozowana przed 65 rokiem życia.

 

Demencja u młodych osób. Objawy demencji.

Objawy demencji mogą się różnić w zależności od jej rodzaju, ale do najczęstszych należą:

• Problemy z pamięcią: Utrata pamięci krótkoterminowej, zapominanie ważnych dat lub wydarzeń.
• Trudności z komunikacją: Problemy z mówieniem, pisaniem lub rozumieniem mowy.
• Dezorientacja: Zagubienie w znanych miejscach, trudności w rozpoznawaniu czasu i miejsca.
• Zmiany osobowości i zachowania: Nastroje depresyjne, lęki, agresja, apatia.
• Problemy z wykonywaniem codziennych czynności: Trudności w planowaniu, organizowaniu, prowadzeniu pojazdu, gotowaniu.

Demencja nie jest naturalną częścią procesu starzenia się, choć jej ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Wczesna diagnoza i interwencja mogą pomóc w spowolnieniu postępu choroby i poprawie jakości życia osób dotkniętych demencją oraz ich rodzin.

 

Demencja u młodych osób. Przyczyny.

Demencja w młodym wieku, choć rzadsza niż wśród osób starszych, stanowi poważne wyzwanie medyczne i społeczne. Zrozumienie przyczyn tego zjawiska jest kluczowe dla wczesnej diagnozy i skutecznego leczenia. Poniżej omówimy najważniejsze czynniki przyczyniające się do rozwoju demencji u młodych osób.

 

Czynniki genetyczne i dziedziczne

Genetyka odgrywa istotną rolę w występowaniu demencji w młodym wieku. Niektóre formy demencji, takie jak choroba Alzheimera o wczesnym początku, mają silne podłoże genetyczne. Mutacje w genach, takich jak APP, PSEN1 i PSEN2, mogą prowadzić do rozwoju objawów już w wieku 30-40 lat. Dziedziczenie tych mutacji znacząco zwiększa ryzyko choroby w młodym wieku. Wiedza o występowaniu demencji w rodzinie może pomóc w podjęciu odpowiednich działań profilaktycznych i diagnostycznych.

 

Choroby metaboliczne i inne schorzenia

Różne choroby metaboliczne i schorzenia mogą również przyczynić się do rozwoju demencji u młodych osób. Na przykład:

• Stwardnienie rozsiane (SM): Choroba autoimmunologiczna, która atakuje układ nerwowy, prowadząc do uszkodzenia osłonek mielinowych. To uszkodzenie może wpływać na funkcje poznawcze, prowadząc do objawów demencji.
• Choroby autoimmunologiczne: Takie jak toczeń rumieniowaty układowy, mogą powodować zapalenie mózgu, co z kolei wpływa na funkcje poznawcze.
• Choroby metaboliczne: Takie jak choroba Wilsona, która powoduje nadmierne gromadzenie miedzi w organizmie, mogą prowadzić do uszkodzenia mózgu i demencji.

 

Styl życia i czynniki środowiskowe

Styl życia i czynniki środowiskowe odgrywają kluczową rolę w rozwoju demencji w młodym wieku. Niektóre z najważniejszych to:

• Urazy głowy

Ciężkie urazy głowy, szczególnie te powtarzające się (jak w sportach kontaktowych), mogą prowadzić do uszkodzenia mózgu i rozwoju demencji. Przewlekła traumatyczna encefalopatia (CTE) jest jednym z przykładów, gdzie urazy głowy prowadzą do demencji.

• Nadużywanie substancji

 Długotrwałe nadużywanie alkoholu i narkotyków może uszkadzać mózg i prowadzić do objawów demencji. Substancje te mogą powodować zmiany neurochemiczne, które wpływają na pamięć i funkcje poznawcze.

• Zanieczyszczenie środowiska

Wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza i narażenie na toksyczne substancje chemiczne mogą wpływać na zdrowie mózgu. Długotrwałe narażenie na zanieczyszczenia może prowadzić do stanów zapalnych mózgu i przyspieszać degenerację neuronów.

Zrozumienie tych przyczyn jest kluczowe dla wczesnej interwencji i profilaktyki demencji w młodym wieku. Wiedza ta może pomóc w opracowaniu strategii zmniejszających ryzyko i poprawiających jakość życia osób dotkniętych tym schorzeniem. 

 

Demencja u młodych osób .Wczesne objawy.

Rozpoznanie wczesnych objawów demencji u młodych osób może być trudne, ponieważ często są one subtelne i mogą być mylnie przypisywane stresowi lub zmęczeniu. Jednak, warto zwrócić uwagę na te przedstawione poniżej. A są  to:

 

Trudności w koncentracji i rozwiązywaniu problemów

Młode osoby z wczesnymi objawami demencji mogą zauważyć, że mają coraz większe trudności z koncentracją na zadaniach, które wcześniej wykonywały bez problemu. Mogą również mieć problemy z planowaniem i rozwiązywaniem problemów, co objawia się trudnościami w wykonywaniu codziennych obowiązków zawodowych lub szkolnych.

 

Zmiany nastroju i osobowości

Wczesna demencja może prowadzić do zauważalnych zmian w nastroju i osobowości. Osoby mogą stać się bardziej drażliwe, lękliwe lub apatyczne. Często obserwuje się również obniżenie motywacji oraz wycofanie społeczne, co może być mylone z depresją.

 

Problemy z pamięcią krótkoterminową

Jednym z najczęstszych objawów demencji jest utrata pamięci krótkoterminowej. Młode osoby mogą zapominać niedawno odbytych rozmów, spotkań lub ważnych wydarzeń. Mogą też wielokrotnie pytać o te same informacje lub mieć trudności z przypomnieniem sobie, gdzie zostawiły codzienne przedmioty.

 

Dezorientacja w znanych miejscach

Dezorientacja, nawet w dobrze znanych miejscach, jest kolejnym wczesnym objawem demencji. Młode osoby mogą gubić się w drodze do pracy lub domu, mimo że pokonywały tę trasę wiele razy. Mogą mieć trudności z orientacją w przestrzeni, co może prowadzić do poczucia zagubienia i frustracji.

 

Leczenie demencji u młodych osób

Leczenie i zarządzanie demencją obejmuje zarówno terapie farmakologiczne, jak i nie farmakologiczne, mające na celu spowolnienie postępu choroby i poprawę jakości życia pacjentów. Leki takie jak inhibitory cholinesterazy i memantyna mogą pomóc w łagodzeniu objawów demencji. Ważne są również terapie kognitywne i behawioralne, które wspierają funkcje poznawcze oraz pomagają radzić sobie z problemami emocjonalnymi i zachowawczymi. Kluczowe jest również wsparcie społeczne i rodzinne, które zapewnia pacjentom odpowiednią opiekę i pomoc w codziennym funkcjonowaniu.

 

Demencja u młodych osób. Jak zapobiegać ?

Zapobieganie demencji w młodym wieku jest możliwe poprzez wprowadzenie zdrowego stylu życia, unikanie czynników ryzyka oraz regularne badania zdrowotne. Poniżej przedstawiamy kluczowe strategie, które mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka rozwoju tej choroby.

 

Zdrowy styl życia: dieta, ćwiczenia fizyczne i umysłowe

• Dieta: Zbilansowana dieta bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty, zdrowe tłuszcze (takie jak te zawarte w rybach, orzechach i oliwie z oliwek) oraz niskotłuszczowe białka może wspierać zdrowie mózgu. Szczególnie polecana jest dieta śródziemnomorska, która została powiązana z mniejszym ryzykiem demencji.
• Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna, taka jak bieganie, pływanie, jazda na rowerze lub nawet szybki spacer, może poprawić przepływ krwi do mózgu i wspierać zdrowie neuronów. Zaleca się co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo.
• Ćwiczenia umysłowe: Aktywność umysłowa, taka jak czytanie, rozwiązywanie krzyżówek, gry logiczne czy nauka nowych umiejętności, może pomóc w utrzymaniu sprawności poznawczej. Angażowanie się w stymulujące umysłowo działania może opóźnić początek objawów demencji.

 

Unikanie czynników ryzyka: kontrola ciśnienia krwi, unikanie używek

• Kontrola ciśnienia krwi: Wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych mózgu, co zwiększa ryzyko demencji. Regularne monitorowanie ciśnienia krwi i utrzymywanie go w zdrowym zakresie, poprzez dietę, ćwiczenia i, w razie potrzeby, leki, jest kluczowe.
• Unikanie używek: Nadużywanie alkoholu i narkotyków może prowadzić do uszkodzenia mózgu i zwiększać ryzyko demencji. Ograniczenie spożycia alkoholu oraz unikanie substancji psychoaktywnych jest istotne dla zachowania zdrowia mózgu. Rzucenie palenia również ma korzystny wpływ na zdrowie ogólne i mózgowe.

 

Demencja u młodych osób. Podsumujmy….

Demencja w młodym wieku jest poważnym problemem, który wymaga naszej uwagi i zrozumienia.  Ważne jest, aby społeczeństwo było świadome, że demencja nie dotyczy tylko osób starszych. Równie dobrze może dotykać także młodsze pokolenia. Zwiększenie świadomości na temat tej choroby może prowadzić do wcześniejszego wykrywania i lepszego zarządzania jej objawami. Co w rezultacie poprawi jakość życia pacjentów i ich rodzin. Zwracajmy uwagę na wczesne objawy demencji i nie bagatelizujmy ich, niezależnie od wieku.

 

Autor: Zespół Medi Sleep

Uwaga! Artykuł przygotowany na podstawie wiedzy ogólnodostępnej. Proszę nie traktować tych informacji jako porada medyczna. Informacje powyżej mają jedynie charakter informacyjny.